HACCIN çesitleri, “hüküm bakimindan” ve “yapilis sekli” bakimindan olmak üzere ikiye ayrilir:

Ser’i hüküm bakimindan hac; farz, vacip ve nafile olmak üzere üç çesittir. Belirli sartlari tasiyan mükellefin ömründe bir defa haccetmesi farzdir. Yükümlü olmadigi halde, haccetmeyi adayan (nezreden) kisinin o adagini yerine getirmesi vaciptir. Diger nafile ibadetlerde oldugu gibi, basladiktan sonra bozulan nafile haccin kazasi da vacip olur. Farz ve vacip disinda yapilan hac ise nafiledir. Hac ile yükümlü olmayan çocuklarin yapmis olduklari hac da nafiledir.

Yapilis biçimi, eda sekli açisindan ise hac; ifrad hacci, temettü’ hacci ve kiran hacci olmak üzere üç çesittir.

Hac ve umre, her biri tek basina yapilabildigi gibi, ayni yilin hac aylari içinde, ikisi birbirine bagli olarak da yapilabilir. Hac aylari içinde, hacdan önce umre yapip yapmamaya, yapildigi takdirde umre ve haccin ayri veya ayni ihramla yapilma durumuna göre hac, ifrad hacci, temettü’ hacci ve kiran hacci olmak üzere üç sekilde eda edilir.

Ifrad hacci umresiz yapilan hacdir. Sadece hac ibadeti yapildigi için “umresiz hac” anlaminda olmak üzere bu ad verilmistir. Hac aylari içinde, hacdan önce umre yapmayip, sadece hac niyetiyle ihrama girerek hac menasikini eda edenler ifrad hacci yapmis olurlar. Ister mikat siniri disinda, ister içinde ikamet etsin herkes ifrad hacci yapabilir.

Temettü’ hacci ise; umre için ayri, hac için ayri ihrama girilerek yapilan hacdir. Temettü’ “yararlanmak, istifade etmek” manalarina gelir. Ayni yilin hac aylarinda umre ayri ihramla, hac ayri ihramla yapildigi zaman iki ihram arasinda, ihramsiz, yani ihram yasaklarinin bulunmadigi yasaksiz bir zaman dilimi, umre ile hac arasinda hac yasaklarinin söz konusu olmadigi serbest bir vakit bulundugu için bu ad verilmistir.

Temettü’ hacci ayni yilin hac aylari içinde, umre ve hacci ayri ayri niyet ve ihramla yapmaktir. Hac aylari içinde umre yapip ihramdan çiktiktan sonra ayni yil hac için yeniden ihrama girip hac menasikini eda eden uzak bölgelerden gelmis hacilar temettü’ hacci yapmis olurlar. Ulkemizden hacca gidenler de genelde daha rahat bir hac olmasi itibariyle temettü’ haccina niyet etmektedirler.

Kiran hacci, her ikisine birlikte niyet edilerek ayni yilin hac aylari içinde umre ve hacci bir ihramda birlestirmektir. Hac ve umre tek bir ihramla yapildigi için “birlestirmeli hac” anlaminda bu adi almistir. Umre ve hacca, ikisine birden niyet edip umreyi yaptiktan sonra ihramdan çikmadan, ayni ihramla hac menasikini de tamamlayan Afakiler (harem ve hil bölgesi disindan hacca gelenler), kiran hacci yapmis olurlar.

Hacca gidenlerin, haccin menasikini çok iyi bilerek gitmeleri gerekmektedir. Hiçbir ibadet yanlisligi kabul etmedigi gibi hac ibadeti de yanlisligi kabul etmez. Haccin mebrur (makbul) olabilme sartlarindan bir tanesi de, menasikine uygun haclarini eda edebilmeleridir.

Haccinizin makbul olmasini diler, bizleri temsilen oraya gittiginizden dolayi, bizler için de oralarda dua etmenizi ister, saglik ve afiyet içinde geriye dönmenizi niyaz ederim.