Çiftçiler arasinda ‘Beyaz altin’ olarak bilinen pamuk can çekismeye devam ediyor. Düsük fiyatlar nedeniyle üretim azalirken, bu durum ithalati patlatti. Türkiye ilk 10 ayda 1,5 milyar dolarlik pamuk ithal etti.
BEYAZ altin olarak bilinen pamuk artik ‘ithal altin’ oldu. Bir zamanlar Torbali Ovasi’nin krali olan pamugun simdilerde esamesi dahi okunmuyor. Torbali gibi pamuk yetistiriciliginin bir zamanlar yaygin oldugu bölgelerde üretim giderek azalirken, pamuk ithalatinda da büyük bir artis yasaniyor. Açiklanan rakamlara göre pamuk ithalatinda patlama yasandi. Ilk 10 ayda 1,5 milyar dolarlik pamuk ithalati gerçeklestirildi. Ithalatta yasanan bu artisin çiftçiye vurulmus en büyük darbe oldugunu kaydeden Ziraat Odasi Baskani Murat Uslu: “Pamuk basta olmak üzere birçok ürünü ithal ediyoruz. Bir zamanlar kendi kendine yetebilen Türkiye, artik yabanci ülkelerin eline bakar oldu” diye konustu.
1,5 MILYAR DOLARLIK PAMUK ITHAL EDILDI
Izmir Ticaret Borsasi’nin pamuk islem salonunda alim satim adeta dibe vurdu. Haziran basindan bu yana yaklasik 600 ton pamugun islem gördügü borsada yaprak kimildamiyor. Ekonomideki durgunlugun pamuk piyasasina da olumsuz yansidigini belirtiliyor. Borsada islem dibe vururken, Türkiye’nin pamuk ithalati da patladi. Bu sezonun 10 aylik verilerine göre ithalat 796 bin tona, ithalat için ödenen bedel ise 1 milyar 582 milyon dolara yükseldi. Dünya pamuk fiyatlarinda ise büyük düsüs yasandigi belirtilirken, Türkiye’de 10 bin ton pamuk stogu kaldigi kaydedildi. Izmir Ticaret Borsasi verilerine göre 2013-2014 sezonunda 10 aylik verilere göre Türkiye’nin pamuk ithalati 796 bin tona, ithalat için ödenen bedel ise 1 milyar 582 milyon dolara yükseldi. Geçen yilin ayni döneminde ithalat tutari 1 milyar 224 milyon dolardi. Ayni dönemde Türkiye’nin pamuk ihracati ise miktar bazinda 38 bin ton olurken, ihracat degeri 79 milyon dolarda kaldi.
URETIM YUZDE 50 ARTTI
Torbalili üreticilerin bir zamanlar en çok ragbet ettigi ürünlerin basinda pamuk geliyordu. Bir dönem, çiftçilerin vazgeçilmezi olan pamuk üretiminde son 10 yilda büyük bir düsüs yasandi. Ancak dünya rezervindeki azalma, birkaç yil önce pamuga ilginin yeniden artmasini sagladi. Torbali’da da 2010 ve 2011 yillarinda pamuk üretimi yüzde 200 oraninda artti. 2009 yilinda 6 bin dönümlük alanda pamuk ekilirken, 2011 yili sonunda bu sayi 24 bin dönüme yükseldi. 2010 yilinda fiyati yüzde 100 artinca, çiftçi yeniden beyaz altina yöneldi. Fiyat artisi ve ovadaki beyaz altin hareketliligi pamugun yeniden zirveye çikacagi umutlarini da yesertmeye basladi. Ancak bu umut çok kisa sürdü. 2011 yilinda pamuk üretimi artarken, fiyatlar da yine büyük bir düsüs yasandi. Bu düsüsle birlikte 2012 yilinda pamuk üretimi 24 bin dekardan 14 bin 500 dekara kadar düstü. Geçtigimiz yil 10 bin dekarda üretimi yapilan pamuk bu yil ise 15 bin dekarlik alanda yetistiriliyor.
‘TEKELLESMENIN ÖNUNE GEÇILMELI’
Geçtigimiz yil oldugu gibi pamugun kilosunun 1,70 kurus oldugunu ifade eden Ziraat Odasi Baskani Murat Uslu, “Bu rakamin yükselmesi gerekiyor. Pamuk üreticisinin memnun olmasi için fiyatlarin en az 2 lira olmasi sart. Fiyatlar düsük olursa, üretim düser. Uretim düsmesi de ithalatin artmasina neden olur. Bir zamanlar kendi kendine yeten Türkiye, pamuk ithal eden bir durumda. 1 buçuk milyar dolarlik pamuk ithal ediyoruz. Bu görülmüs bir sey degil. Kendi pamugumuzu üretecek kapasiteye ve donanima sahibiz. Devlet pamuk basta olmak üzere diger ürünlerde çiftçiyi desteklemeli. Bugün samani, arpayi, bugdayi hatta büyükbas hayvani dahi ithal eder konumdayiz. Tarim politikasi degistirilmeli. Tekellesmenin önüne geçilmeli. Bu politikalar, ufak üreticinin bitmesine neden olur” ifadelerini kullandi.
GÖKHAN YALKALK