Deprem bizim de gerçegimiz

ELAZIG'DA önceki gün sabaha karsi meydana gelen ve 51 kisinin ölümüne, çok sayida kisinin de yaralanma-sina neden olan 6 büyük-lügündeki deprem, dikkatleri Izmir ve Torbali'nin yasadigi deprem tehlikesine çevirdi. Özellikle Ege'nin bati illerinin ve Izmir'in deprem riski altinda oldugunu belirten uzmanlar, acilen kent yenileme projelerinin hayata geçirilmesi gerektigi ko-nusunda uyarida bulundu. Ege ve Izmir'in birçok köyünde de Ela-zig'da yikilan kipi kerpiç evler olduguna dikkat çeken uzmanlar, bu kerpiç evlerin en kisa sürede depreme uygun sekilde yeniden insa edilmesi gerektigini ifade etti. Izmir'in yasadigi yüzyilin en yikici depremleri arasinda gös-terilen '1928 Torbali depremi' Elazig depremi ile yeniden gündeme geldi. Geçtigimiz ay-larda gazetemizin köse yazarla-rinda Yasin Kayis'in ortaya çikar-di fotograflarda yikimin etkisi gözler önüne serilen Torbali dep-remi, ayni zamanda bölgenin sü-rekli risk tasidiginin akillardan çikarilmamasi gerektigini de hatirlatir nitelikte.

'HAZIR OLALIM'
EGE illerinin deprem riski tasi-digini belirten Türkiye Jeofizik Kurumu Dernegi Onursal Bas-kani Prof. Dr. Ahmet Ercan, De-nizli'de 'Pamukkale Çuku-ru' denen bölgede hareket-lilik gözlemlediklerini söy-ledi. Denizli'nin Buldan ve Horsunlu, Aydin'in Kuyu-cak, Buharkent, Kuyucak, Nazilli, Aydin merkez, Germencik, Ortaklar, Söke ve Kusadasi kesiminin öncelikli deprem riski tasiyan bölgelerin basinda oldugunu belirten Ercan, söyle konustu: 'Ege'de Menderes ve Gediz Ovasi, risk altinda. U-sak'in tamami ile Manisa'nin Sa-lihli, Sarigöl, Turgutlu ilçelerinin yanisira Izmir'in Torbali, Selçuk, Dikili ve Bergama ilçeleri de deprem riski tasiyor.
Saydigim ve Bati Anadolu olarak adlandirdigimiz bu bölgeler deprem açisindan riskli. Buralarda 6 ila 7 arasinda deprem olabilir' seklinde konustu.

Doç. Dr. Tinal: Torbali Depremi Izmir'in ticari yasamini sarsti
DOKUZ Eylül Universitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Yardimci Doçent Doktor Melih Tinal da Tur-kish Studies'te yayinlanan makalesinde '1928 Torbali (Izmir) Depremi' isimli makalesinde ilçede yasanan bu yikici depremin Izmir'in ticari yasamina agir darbe vurdugunun altini çizdi. 50 kisinin yasamini yitirdigi depremin 'çaresizligin ve çileli bir sürecin yasanma-sina taniklik' ettigini belirten Tinal, makalesinde su ifadelere yer verdi: 'Türkiye'nin birinci derece deprem kusagi içindeki kentlerinden olan Izmir ve yakin çev-resi tarihsel dönemde birçok yikici depreme sahne ol-mustur. Bu depremlerden biri de, 31 Mart 1928 Cu-martesi günü saat 02.27'de meydana gelen ve 6.5 büyüklügünde olan depremdir. 50 kisinin yasamini yitirdigi depremin merkezi Torbali'dir. Binlerce vatan-dasin evsiz kalmasina neden olan deprem, tarih bo-yunca bölgenin ticaret merkezi olmus Izmir kentinde de agir hasar yaratmistir. Büyük sarsinti sonrasindaki tedirgin ve çileli süreç, insanoglunun deprem gibi bir dogal afet karsisindaki çaresizligini bir kez daha göz-ler önüne sermesinin yaninda, depremzedelere ya-pilan yardimlarda yasanan sikintilari da içermektedir. Bu makale ile dünyanin önemli bir deprem kusagi üzerinde yer alan Türkiye'nin deprem tarihine katkida bulunmak amaçlanmistir' dedi.

UNUTULMAYAN DEPREM
31 Mart 1928, 02:27:42, Tepeköy-Torbali Izmir: 2000 ev yikilmis, sarsinti bütün Bati Anadolu'da hissedildi. Artçi sarsintilar Mayis ayina kadar sürdü. Ana sokun etkiledigi yerler; Yazibasi, Çapak, Tepeköy ve Torbali'ydi..Izmir-Aydin arasindaki Tepeköy'den, ortalama 1.5 km uzaklikta tren yolu üzerinde trenin geçisini engelleyecek derecede önemli bir çöküntü olustu. Çaybasi, Egerci, Arapçi ve Tepeköy'deki kuyu ve kaynaklarin su debisi degisti. Hükümet konagi ile dispanserin duvarlari içerden ve disaridan siddetli sekilde çatlamis ve yarilmisti. Ertugrul camisinin kible duvari saçak tarafindan ayrilmis, minare yarilmis ve egilmisti.