Küllerinden doğdu!
23 kişiyi bir hangara toplayıp ateş veren yunanlıların, 600'e yakın hane, 2 okul, 2 medrese-cami, 1 tekke, fabrika, 2 han, 28 dükkân ve 6 çiftliği kül ettiği Torbalı, 7 Eylül günü küller ve dumanlar içinde de olsa 7 kurtuluşu gördü.
7 Eylül 1922'e kadar tam bir can pazarına sahne olan Torbalı, 96 yıldır aynı gurur ve minnetle kurtuluşunu kutluyor. Alev alev yanan küçük bir kasabanın şahitlik ettiği dev bir kurtuluş mücadelesine sahne olan Torbalı'da günlerce, aylarca insanlar kurtuluşla ölüm arasında gidip geliyordu. Sonunda Yunan kuvvetleri; Albay Çolak İbrahim komutanlığındaki Süvari Tümeni'nin 27. ve 28. Alayları, topçu birlikleri ve Yörük Ali Efe kuvvetleri karşısında geri çekilmek zorunda kaldı ve İzmir'e doğru kaçmaya başladı. Üç yıl, üç aydan fazla süre Torbalı'yı işgal altında tutan Yunanlılar, Torbalı'ya en büyük zararı geri çekilirken verdiler. Tüm Batı Anadolu'da yaptıkları gibi bu küçük kasabayı da yakıp yıkarak geri çekildiler. Kurtuluşun ardından Yunanlıların verdiği zarar yabancı temsilcilerin de bulunduğu komisyonlarca yerinde tespit edildi.
YAKMA, YAĞMA, TECAVÜZ…
Yunanlar'ın Torbalı'dan çekilirken yaptıkları ise; bu komisyonlardan birine rehberlik eden Yüzbaşı İsmail Hakkı Efendi'nin, raporuna şöyle yansımıştı: Pancar tamamen yanmıştır. Triyanda(Ayrancılar), Bir istasyon olup yakınındaki Tahir Bey çiftliği ile yakılmıştır. Torbalı, 200 haneli bir köy olup 87'si yanmıştır. Köy yağma ve tahrip edilmiş, ırza tecavüz olmuştur. 58 kadın-erkek yirmi beş kişiyi şehit etmiş, işgalin başından sonuna kadar şehit edilenlerin sayısı elliyi aşmıştır. Düşman kuvvetleri, Torbalı'ya bağlı Çaybaşı, Ahmetli ve Kuşçuburun köylerinin tamamını, Yeniköy'ün ise yarısını, yakmıştır. Çaybaşı'ndan 8, Ahmetli'den 6, Kuşçuburun'dan 4 kişi katledilmiştir. Bu yörede Yunanlılar bir hangara 23 kişiyi toplayarak, hangarla birlikte yakmışlardır. Torbalı'da Hükümet Konağı, 2 okul, 2 medrese, cami, fabrika, 562 hane, 2 han, 28 dükkn, 5 çiftlik; Dağkızılca ve bağ köylerinde ise, 8 okul, 3 cami, 2 fabrika, 1 tekke, 208 hane, 2 han yıkılmış ve tahrip edilmişti. 6'DA
UYDU: KURTULUŞ, KUTLANACAK
Torbalı 7 Eylül Kurtuluş gününü bugün çeşitli etkinliklerle kutlayacak. Etkinlikler sabah saat 09.00'da çelenk sunulması ile başlayacak. Saat 10.00'da da Belediye Meydanında çeşitli gösteriler, şiirler, halk oyunları, mehter gösterisi yapılacak. Ardından Kent Arşivinde açılan sergi ziyaret edilecek. Akşam ise Yedi Eylül Stadyumunda Toprak Kardeşler ve Hande Yener konseri düzenlenecek.