Sorularla Emlak Vergisi ve itiraz hakkı
ŞAHISLAR olsun, şirketler olsun ödeyecekleri Gelir veya Kurumlar Vergisi'ni kendileri beyan ediyorlar. Vergi ödenmeden önce, verginin hesaplanmasını kendileri yapıyor… Vatandaşın vergi ödenmeden önce bu vergilerde söz hakkı var yani. Emlak Vergisi ise farklı… 4 yılda bir söz hakkı- itiraz hakkı var. Eğer bu itiraz hakkı kullanılmazsa vatandaşın mülkü için ne kadar vergi uygun görülmüşse o tutar ödenmek zorunda.
Konut, işyeri, arazi gibi mülklerin emlak vergisine esas arsa rayiç değerleri şu an takdir komisyonlarınca belirlenmiş durumda. Bu rayiç değer üzerinden 4 yıl boyunca ödenecek vergi hesaplanacak.
Evinin, işyerinin rayiç değerinin yüzde 100, yüzde 200, yüzde 500 artış olduğunu gören vatandaş 'ne yapmam gerekiyor?' diyor…
Sözü uzatmayayım… İtiraz başvurusu için süre azaldı… Öncelikle Emlak Vergisi'nin rayiç değer tespitine ve vatandaşın itiraz hakkına ilişkin merak edilen soruları, ardından kimlerin emlak vergisinde avantajlı olduğuna ilişkin soruları sırasıyla cevaplayalım…
* Emlak Vergisi rayiç değer üzerinden mi ödeniyor?
Emlak Vergisi'nin rayiç değeri, (konut ve işyerleri için) arsa değeri ve bina değerinin toplamından oluşuyor. Emlak Vergisi de, bu rayiç değere (tablodaki) vergi oranları uygulanarak hesaplanıyor.
* Emlak vergisi rayiç değerini kim belirliyor?
Üzerinden Emlak Vergisi hesaplanan rayiç değeri etkileyen arsa m2 değerlerini Takdir Komisyonları belirliyor. Tapu müdürlüğünden, ticaret odalarından yetkililer de üye olarak katılıyor Takdir Komisyonlarına. Belirlenen arsa m2 değeri belediyelere teslim ediliyor. Belediyelerde, muhtarlıklarda cadde-sokak bazında mülklerin değeri yer almakta. (Konut olsun, işyeri olsun arsa m2 toplamı ile binanın inşaat maliyeti toplamı ile Emlak Vergisi matrahı oluşuyor.)
* İtiraz edilecek değer 2018'e mi ait?
Güncelde belirlenen ve fahiş bulunuluyorsa itiraz edilecek değer 2018 emlak arsa değeri. 2017 için zaten Emlak Vergisi değeri 2013'de, gelecek dört yıla (2014, 2015, 2016 ve 2017 için) ilişkin belirlenmiş ve her yıl yeniden değerleme oranı dikkate alınarak her yıl güncellenmişti.
Hali hazırda; 2018 için belirlenmiş olan bu rayiç değer sonraki üç yılı da bağlıyor. 2018 için belirlenmiş rayiç değer aynı zamanda 2019, 2020 ve 2021 için de Emlak Vergisi matrahı olacak…(2018 için belirlenmiş değer sonraki üç yılda yeniden değerleme oranının yarısı kadar her yıl itibariyle artırılacak.)
* Rayiç Değere itiraz süreci
Vatandaşın yeni rayiç değeri öğrendiği tarihten sonra itiraz süreci başlıyor. Ancak 'Vatandaşın yeni emlak vergi rayiç değerini öğrendiği tarih ne zaman? Belediyenin ilan ettiği tarih ne zaman? Vatandaş yeni rayiç değeri ne zaman tebliğ almış sayılır?' gibi mevzuatın derinliklerinde tartışmalı konular da var.
Tartışmalar bir yana… Emlak değerinde fahiş artış gören vatandaşların bu değerlere karşı bir an önce dava açmasında yarar var… Konut, bina, işyeri gibi mülklerinin arsa m2 değerlerinde fahiş artış görenler; normalde 30 Temmuz'a kadar (değerlerin ilan edildiği tarihin 30 Haziran olduğu varsayıldığında) vergi mahkemesinde dava açabileceklerken, 30 günlük dava açma süresinin sonu adli tatile denk geldiğinden 7 Eylül'e kadar dava açılabilecek.
Ancak; her durumda yasada net olmayan hususların ilgili mahkeme kararları da dikkate alınarak mecliste düzenlenmesi gerektiği de çok açık. Dileriz; bir sonraki rayiç değer tespiti yapılırken yasalarımızda bu tereddütler giderilmiş olur.
* Hangi sanayiciler Emlak Vergisi'nden muaf?
7033 Sayılı Kanunla organize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler, endüstri bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgeleri ve sanayi sitelerinde yer alan binalara daimi emlak vergisi muafiyeti sağlandı. (Emlak Vergisi Kanunu Md. 4-m.)
* 2017'de satın alınan evin Emlak Vergisi'ni kim ödeyecek?
Mülk sahipleri yeni aldıkları konut-işyerini ilgili belediyeye bildirmek zorunda. İlk yıl alıcı vergi ödemiyor. 2017'de alım yapan alıcı için ilk emlak vergi ödemesi 2018'de başlıyor.
Belediyeye bildirimin en geç yılsonuna kadar yapılması gerekiyor. Yılın son üç ayında alınan gayrimenkullerin Emlak Vergisi bildirimi ise, alım tarihinden itibaren üç ay içinde yapılabiliyor.
* Beş yıl boyunca indirimli vergi, hangi binalarda uygulanıyor?
Konut olarak kullanılan bina veya apartman dairelerinin vergi değerinin dörtte biri (2.500 liradan az olmamak üzere) inşalarının sona erdiği yılı takip eden yıldan itibaren beş yıl süreyle geçici muafiyetten faydalanabiliyor.
* Emlak Vergisi'ni ödemeyecekler kimler?
En fazla brüt 200 metrekare ve tek konuta sahip olan;
– Hiç geliri olmayan ev hanımları ve işsizler,
– SGK'dan (SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı) aldıkları emekli aylığından başka geliri olmayan emekliler, (ve bunların dul ve yetimleri)
– Engelliler,
– Gaziler,
– Şehitlerin dul ve yetimleri, indirimli (sıfır oranlı) bina vergisi uygulamasından yararlanabiliyorlar.
* Emlak Vergisi'nin ödeme zamanı ne?
Emlak Vergisi'nin ilk taksitinin ödenmesi için süre martta başlıyor ve mayısın sonuna kadar da ödenebiliyor. İkinci taksit, kasım ayının sonuna kadar ödenebiliyor. Süresinde yapılmayan ödemeler için aylık yüzde 1.40 oranında gecikme zammı hesaplanıyor.