Ayrancılar'daki Ermenekliler araştırma konusu oldu

KARAMAN’IN Ermenek ilçesinde Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi ev sahipliğinde 2 – 4 Ağustos tarihlerinde “Uluslararası Geçmişten Günümüze Ermenek ve Çevresi Sempozyumu” düzenlendi. Birçok resmi kurumun katkısıyla düzenlenen sempozyuma 40’ a yakın üniversite ve şehirden 170 bilim insanı / araştırmacı katıldı. Sempozyum boyunca tarih, arkeoloji, sosyoloji, coğrafya, dil ve edebiyat, kamu yönetimi, ekonomi gibi farklı bilim dallarından 129 bildiri sunuldu. Sunulan çalışmalardan biri de Ayrancılar’ da yaşayan Ermenekliler ile ilgiliydi. Manisa’ da öğretmenlik yapan, Torbalılı Enes Hançer’ in “Ermenek’ten Göç: İzmir-Ayrancılar Örneği” başlığı ile yaptığı araştırma, Ayrancılar’a gerçekleşen yaklaşık bir asırlık Ermenekli göçünü konu alıyor.

KÖKLÜ BİR GEÇMİŞ 

Aynı zamanda gazetemizin eski köşe yazarlarından olan Enes Hançer’ in bu çalışması ile Ermenekliler’ in Ayrancılar’ a göç etmesinin nedenleri, tarihsel süreci, günümüzdeki durumu, memleketleri ile olan bağları gibi konular bilim dünyasına sunulmuş oldu. Günümüzde nüfusu 40 bine yaklaşan Ayrancılar’ da aslen Ermenekli (Sarıveliler ve Başyayla ilçeleri dahil) yaklaşık 5 bin kişi yaşadığını belirten Enes Hançer şöyle konuştu: “Aslında Torbalı ve çevresine Konya, Karaman, İçel taraflarından yapılan göçün tarihi daha eskilere dayanır. Örneğin; rahmetli babaannemin dedesi 1870’lerde Ermenek-Çukurbağ’dan ekonomik nedenlerle köyümüz Dirmil’e gelip yerleşmiş. Bu şekilde o yörelerden bu taraflara göçüp yerleşen birçok aile mevcuttur. Yöremizdeki yerli halk, göçle gelenleri “Kırlı” diye isimlendirmiştir. Ancak ben çalışmamı, Ayrancılar ve buraya yapılan Ermenekli göçü olarak belirlemiştim. Son olarak araştırmam sırasında röportaj yaptığımız, bilgilerinden yararlandığımız Ayrancılar’daki Ermenekli hemşehrilerime teşekkür etmek istiyorum. Ermenek’te düzenlenen bu organizasyonda emeği geçenlere de ayrıca teşekkür ederim.”

İŞTE O ARAŞTIRMA:

Ermenek’ten Göç: İzmir – Ayrancılar örneği

Sempozyumda sunulan araştırmanın kısa özeti şu şekilde. Araştırmanın tamamı, önümüzdeki aylarda basılacak olan sempozyum kitabında yer alacak:  Ayrancılar, İzmir’in Torbalı ilçesine bağlı bir yerleşim yeridir. İzmir -Aydın karayolu üzerinde  il merkezine 35 km., ilçeye ise 13 km. uzaklıkta yer alır. Önceleri köy olan Ayrancılar’da 1991’de belediye teşkilatı kurulmuştur. Verimli tarım alanları, iş imkânları, ulaşım kolaylığı gibi özelliklerden dolayı yıllardır Ayrancılar’a yoğun göç yaşanmakta. Köy olduğu dönemlerde başlayan bu göç dalgası, belde olunca katlanarak sürmüş, 2009’dan sonra belediye teşkilatı kapanmasına rağmen devam etmiştir. 1990’ların başında 4 bin civarı olan Ayrancılar’ın nüfusu günümüzde 40 bine dayanmıştır. Bu nüfus içinde farklı illerden gelen birçok vatandaş vardır. Ancak Karaman’dan özellikle Ermenek ve çevresinden gelenlerin sayısı oldukça fazladır. Ayrancılar’da günümüzde, aslen Ermenekli (Başyayla ve Sarıveliler dahil) yaklaşık 5 bin kişi yaşamakta.  Ermenekliler, Ayrancılar’ a gruplar halinde 1940’lardan sonra göç etmeye başlamıştır. İlk gelenler, tarım işçisi olarak mevsimlik gelip gitmiştir. Sonraki yıllarda artan göçler, kalıcı hale gelmiştir. Ayrancılar’a ilk yerleşen ise 1920’lerde, Ermenek’ in Nadire köyünden Süleyman (Çavuş) Yıldırım olmuştur. Sahip olduğu coğrafi ve ekonomik özellikler ile Ayrancılar, Ermenek yöresindeki insanlar için zamanla bir cazibe merkezi olmuştur. Ermenek yöresinden buraya göç, 1960’lardan sonra artmaya başlamış ve günümüze kadar gelmiştir. Ermenekliler, Ayrancılar’ da yerli halk ve farklı illerden gelenler ile kaynaşıp bütünleşmiştir. Günümüzde ekonomik, siyasi ve toplumsal anlamda Ermenekliler, önemli bir ağırlık oluşturmaktadır. Örneğin; dört mahallesi bulunan Ayrancılar’ da şimdiki iki mahalle muhtarı (Veysel Yeşilyurt ve Süleyman Yıldırım) ile geçmişte üç dönem üst üste belediye başkanı olan Ahmet Özkan Ermenekli hatta aynı köydendir. Amacımız; ülkemizdeki iç göç olgusunu Ermenek ve Ayrancılar özelinden incelemektir. Çalışmamızda geçmişten beri Ermenekliler’ in genelde ekonomik sebeplerden göç etmesi ve bunun coğrafi ve ekonomik özellikleri çok uygun olan İzmir – Ayrancılar’ da yoğunlaşması, bu insanların günümüzdeki durumu ve memleketleri ile süren bağları ortaya konulacaktır. Ayrıca hemşehrilik duygusu ile Ermenekliler’in gurbetteki dayanışması, memleketlerine özgü adetlerin sürdürülüp sürdürülmediği diğer inceleme konularıdır.