Bir yalnızlık oyunu otizm
Torbalı’da sayıları yüzlerce olduğu tahmin edilen otizmli bireylerin ihtiyaç duydukları her tür eğitim, gelişim ve rehabilitasyon olanağı Soğukçeşme Rehabilitasyon Merkezi tarafından sağlanıyor. ADI ‘yalnızlık’ olan bir oyun oynadınız mı hiç? Ya da bu oyunu ömrünün büyük kısmında, belki de bir ömür boyu oynayan bir insanla tanıştınız mı hiç? Birçoğunuz bu sorulara olumsuz cevaplar verecektir. Ama [&hellip]
Torbalı’da sayıları yüzlerce olduğu tahmin edilen otizmli bireylerin ihtiyaç duydukları her tür eğitim, gelişim ve rehabilitasyon olanağı Soğukçeşme Rehabilitasyon Merkezi tarafından sağlanıyor.
ADI ‘yalnızlık’ olan bir oyun oynadınız mı hiç? Ya da bu oyunu ömrünün büyük kısmında, belki de bir ömür boyu oynayan bir insanla tanıştınız mı hiç? Birçoğunuz bu sorulara olumsuz cevaplar verecektir. Ama ‘Yağmur Adam’ filminde Dustın Hoffman’ın çizdiği Reymond karakterinde ya da Amerikalı hayvan bilimi uzmanı, Profesör Temple Grandin’in yaşam öyküsünde, bu acı oyundan habersiz olanlara otizmi tanıtmıştır. Soğukçeşme Rehabilitasyon Merkezi de verdiği kaliteli eğitim hizmeti sayesinde Torbalı ve çevre ilçelerdeki birçok otizmli öğrencinin iyileşmesini sağladı.
OTİZM NEDİR?
Otizm, doğuştan gelen genetik bozuklukların zihinsel işlevleri olumsuz etkilemesiyle bireyin düşünme, algılama, iletişim kurabilme, sosyalleşme becerilerinde sorunlar yaşamasına sebep olan ‘yaygın bir gelişimsel bozukluktur’. Beyin patolojisi; beyin gelişimi ve beyin işlevlerinin çok karmaşık yapısı, yapılan araştırmalarda otizmle ilgili tutarlı bilgiye ulaşılamamıştır. Günümüzde hala otizmin kesin olarak nedenleri bilinmemektedir. Otizmli birey kazanmaya başladığı; düşünme, algılama, iletişim kurabilme, sosyalleşme becerilerini en geç üç yaşına kadar kaybeder. İşte bu noktada anne-babalar kaygılanmaya, bu değişikliğin sebeplerini aramaya başlarlar. Ancak bu bilinçlenme süreci, sosyal çevrenin (aile büyüklerinin, komşu ve arkadaşların vb.) etkisiyle engellenmekte ve uzun zaman alabilmektedir. Hatta konuya hakim olmayan bazı doktorların, ‘aman canım, neden telaş ediyorsun. Çocuk ne güzel kilo alıyor’ diyerek, anne-babaların geçici olarak rahatlamasına, ancak çok fazla zaman kaybetmelerine sebep olabilmektedir.
ÇOCUKLARIN GELİŞİMİNE DİKKAT
Esasında çocuk gelişiminden iyi anlayan biri için teşhis koymanın kolay olduğunu ifade eden Psikolog Hale Özkarakaş: “Bu yazının amacı da bu bilenin ‘anne baba’ olmasını sağlamaktır. Annelere çocuklarının ne zaman yürüdüğünü sorarsanız yüzde 99’u hemen yanıt verebilir. Ancak, bebeklerinin ne zaman ‘ilk defa gözlerinin içine baktığını’, ‘aguladığını’, ‘tel sarar yaptığını’ sorsanız yüzde 99’u bu soruya yanıt veremez. İşte sosyalleşme ve beraberinde lisan yeteneğinin gelişme adımları bunlardır. Maalesef gelişmenin en önemli adımlarındaki gelişmeler, bebek büyütmenin ona kilo aldırmak telaşı içinde kaybolur gider” dedi.
OTİZMLİ ÇOCUKLARIN DAVRANIŞ ÖZELLİKLERİ
Otizmli çocuklar, sosyal etkileşim bozuklukları kapsamında, göz temasından kaçınır veya aşırı ve rahatsız edici şekilde uzun göz teması kurar, ismi söylendiğinde bakmaz, çağrıldığında gelmez, çevresindeki kişilerle ilgilenmez, yüzünde boş bir ifade vardır, kendisine dokunulmasından hoşlanmaz, siz, üzgün ya da sıkıntılı olduğunuzda size ilgi göstermez. İletişim bozukluklarında ise konuşmaya çok geç başlar veya hiç konuşmaz, tek tek sözcüklerle konuşur, konuşulanları aynen tekrarlar (ekolali), sen/ben, zamirleri tersine çevirir, yönergeleri anlamakta ve uygulamakta zorlanır, şaka/esprileri anlamaz, yüz ifadelerini kullanamaz, TV de sadece çizgi film, yarışma programları (alkış, parlak ışıklar) ve müzik programlarına ilgi gösterir.
KORKU NEDİR BİLMEZLER
Otizmli çocuğun sosyal çevresine adapte olamadığını ifade eden Hale Özkarakaş: “Otizmli çocukların birçok davranış özelliği vardır. Çevresindeki kişileri anlamıyor ve onlarla ilgilenmiyorsa, geçmişteki ve şimdiki deneyimlerini bir araya getirip gelecek planları yapamıyorsa, geriye sadece kendisine biraz zevk veren etkinliklere saplanıp kalır. Ellerini çırpma, farklı yüzeylere dokunma, tıkırdatma ve tırmalama, her nesneyi tadarak ya da koklayarak tanımaya çalışma, nesneleri bükme, çevirme, ışıkları açma-kapama, dönen nesneleri seyretme, parmak ucunda yürüme vb. bazı davranış örneklerindendir. Otizmli çocuk, korku nedir bilmez. Algısal düzeyde sorunlar yaşadığından, fiziksel çevresinde çok rahattır. Yüksekten, trafikten, kesici yanıcı yüzeylerden sakınmadan hareket eder” dedi.
TEDAVİSİ İMKANSIZ DEĞİL
Otizmin farklı uzmanlık alanlarının bir arada düşünüldüğü ( tıp, özel eğitim, uğraş terapileri, spor/resim/müzik/evcil hayvan etkinlikleri..vb), özellikle ailelerin ilgi, sevgi ,güven, sabır ve tutarlılıkla çocuklarına yaklaştıkları takdirde, tedaviye farklı düzeylerde yanıt veren bir gelişim bozukluğu olduğunu dile getiren Soğukçeşme Rehabilitasyon Merkezi’nden Psikolog Özkarakaş: “Dünyada ve ülkemizde bu rahatsızlığı yenen pek çok başarı öyküsü bulunmaktadır. Tedavide otizmli çocuk ailelerine çok büyük görev düşmektedir. Çocuklarına yılmadan şunları söylemeleri gerekiyor; ‘Lütfen pes etme, çünkü yalnız değilsin. İstemiyorsan yalnızlığını paylaşma, ama beraber bir dil yaratalım, ortak dilimizi paylaşalım. Lütfen beni yalnızlığınla yalnız bırakma.’ Eşit, üretken ve katılımcı bir dünyada yaşamak ‘onların da’ hakkı” şeklinde konuştu.
GÖKHAN YALKALK
