Demir Kirat'in Torbali ziyareti arastiriliyor
Adnan Menderes döneminin Torbali ayagini arastiran Necat Çetin, köy köy, mahalle mahalle dolasarak eski Demokrat Partililerle görüsüyor. YAPTIGI arastirmalarla Torbali'nin yakin geçmisine isik tutan yerel tarihçi Necat Çetin, önemli bir arastirmasinin sonuna geldi. Çetin, bir dönem Türkiye Cumhuriyeti'nin basbakani olan ve idam edilmesiyle hafizalardan silinmeyen Adnan Menderes döneminin Torbali ayagini arastiriyor. 2002 yilinda basladigi çalismalarda [&hellip]
Adnan Menderes döneminin Torbali ayagini arastiran Necat Çetin, köy köy, mahalle mahalle dolasarak eski Demokrat Partililerle görüsüyor.
YAPTIGI arastirmalarla Torbali’nin yakin geçmisine isik tutan yerel tarihçi Necat Çetin, önemli bir arastirmasinin sonuna geldi. Çetin, bir dönem Türkiye Cumhuriyeti’nin basbakani olan ve idam edilmesiyle hafizalardan silinmeyen Adnan Menderes döneminin Torbali ayagini arastiriyor. 2002 yilinda basladigi çalismalarda sona gelen Necat Çetin, Mayis 2011’de Adnan Menderes Universitesi tarafindan verilecek olan Adnan Menderes Sempozyumu’na katilacak ve o dönem Torbali’da yasananlari aktaracak. ‘Torbali’da Demir Kirat’ adli çalismada su ana kadar 50 kisiyle görüsen Necat Çetin, önemli bulgulara ulasti. Çetin: “Demokrat Parti’nin Torbali Teskilâti’nin kurulmasindan sonra ilçede çok büyük kavgalar yasandi. Kahvehaneler sagci ve solcu diye ikiye ayrildi. Camilerde bile solcular sol tarafta, sagcilar ise sag tarafta saf tutuyordu” dedi.
DP’LILERE OY KULLANDIRILMIYORDU
1946 yilinda kurulan Demokrat Parti’nin lideri ve 19501960 yillari arasinda basbakanlik yapan Adnan Menderes döneminin Torbali ayagini arastiran Necat Çetin, köy köy, mahalle mahalle dolasarak o yillarda Demokrat Partili olan Torbalililarla görüsüyor. 8 yillik bir çalisma kapsaminda önemli bilgilere ulasan Çetin: “O dönemde yapilan faaliyetleri, parti çalismalarini ve ilçe siyasetiyle ilgili bilgiler edindik. Partinin Torbali Teskilâti, Haluk Aplsu’nun babasi emekli hakim Selahattin Alpsu ve 10 kisilik mütesebbis heyeti tarafindan kuruldu. DP’nin kurulmasi çok büyük zorluklarla gerçeklesmis. O yillarda baskilar oldukça fazlaydi. DP’li olup da seçimlerde oy kullanmaya gidenler, zor kullanilarak sandik basina gönderilmiyordu. Hatta bazilari ise evlerinden dahi çikartilmiyordu” dedi.
MENDERES VE BAYAR TORBALI’YA GELDI
1949 yilinda Adnan Menderes ve Celal Bayar’in Torbali’ya geldigini söyleyen Çetin: “Genel seçimler öncesinde Menderes ve Bayar, seçim propagandasi kapsaminda ilçeye gelerek çesitli temaslarda bulundu. O yillarda büyük bir ivme yakalayan partinin Torbali Teskilâti da oldukça güçlüydü. Partiye büyük bir ilgi vardi. Zaten genel seçimlerde de ipi gögüsledi. Ayrica yerel seçimlerde de DP’li Abdurrahman Sütman belediye baskani oldu” diye konustu.
IDAM SONRASI EVLERE BASKIN
ADNAN Menderes’in idamindan sonra Torbali’daki DP’lilerin evlerine baskin düzenlendigini belirten yerel tarihçi Çetin: “1960 Ihtilâli sonrasinda yapilan baskinlarda evlerdeki fotograflara el konuldu. Dayaklar atildi. Birçok ev defalarca baskina ugradi. DP’liler çok zorluklar yasadi” diye konustu.
CAMIDE SAFLAR SIYASI GÖRUSE GÖREYDI
O dönem DP ve CHP arasindaki çekis-menin sokaklara da yansidigini ifade eden Necat Çetin: “Türkiye’de oldugu gibi Torbali’da da çok fazla gerginlik vardi. Sagcilar ve solcular arasindaki bu gerginlik, kahvehanelerin bile bölünmesine neden oldu. Her iki taraf ayri kahvehanelere gidiyordu. Hatta o kadar ileri götürmüslerdi ki camilerde bile ayni safta bulunmazlardi. Solcular caminin sol tarafinda, sagcilar ise saginda namaz kiliyordu. Ama ilçe merkezindeki bu gerginlik köylerde fazla yoktu. Çünkü köylüler genellikle akraba olduklari için fazla tartisma yasanmiyordu” dedi.
