Efes’in mermerleri Saglik'tan

Saglik Dagi’nin üst kisminda 400 metre rakimli Kizilagaç Mevkiinde bulunan antik mermer ocagindan bloklarin tarihte mermerden yapilmis ilk sehir olma özelligi tasiyan Efes Kenti’ne tasindigi ortaya çikti.

SAGLIK Dagi’nin üst kisminda 400 metre rakimli Kizilagaç Mevkiinde bulunan antik mermer ocagi gözlerden uzak olmasina ragmen bir tarihe taniklik etmis olmanin gizemini tasiyor. Buradan çikarilan mermer bloklarinin tarihte mermerden yapilmis ilk sehir olma özelligi tasiyan Efes Kenti’ne tasindigi biliniyor. Arkeologlar bu mermer bloklarin Efes’e Küçük Menderes nehri üzerinden sallarla tasindigini tahmin ediyor. Zamanimizdan 2500 sene öncesinde isçilerin çekiç seslerinin yükseldigi mermer ocagi degeri bilinmeyen tarihi eserlerden birisi. Mermer ocaginin tabaninda isçilerin kestigi agir mermer bloklarin bir kismi oldugu gibi duruyor. Ocagin bir önemli özelligi de tabandaki mermer bloklari yukari tasimak amaciyla basamaklandirilmis olmasi. Saglik Dagi üzerindeki bu mermer ocaginin önemli bir tarihi degere sahip oldugunu düsünen Metropolis Kazilarini yürüten  Profesör Doktor Recep Meriç, “Koruma altin alinmasi gereken bir tarih hazinesi”dedi. Metropolis kazilarini baslatan dönemin Belediye Baskani Ertan Unver ise mermer ocaginin Metropolis’e hizmet ederken Metropolis’teki bir ordu komutaninin Efes’li bir prenses ile evlenmesiyle birlikte bu madenden Efeslilerin de yararlanmaya basladigini söyledi.

MERMER OCAGINI ÇOBAN KESFETTI

ZAMANIMIZDAN 2500 sene öncesinde isçilerin çekiç seslerinin yükseldigi  mermer ocagi degeri bilinmeyen  tarihi eserlerden birisi. Mermer ocaginin tabaninda isçilerin kestigi agir mermer bloklarin bir kismi oldugu gibi duruyor. Ocagin bir önemli özelligi de tabandaki mermer bloklari yukari tasimak amaciyla basamaklandirilmis olmasi.  Efes Kenti’nde yapilarda tas, tugla ve agaç kullanilmiyordu. Bu malzemeler içinde; en gerekli olan, yalnizca: tas’di. Ancak. tasin mermeri gerekliydi. Çevrede; pek çok mermer ocagi vardi. Ama; Efes’liler, çagin bu en degerli yapi malzemesini, nasil ve nereden buldular? O devrin yazarlarindan biri, söyle anlatir: Efes’liler, Artemis Tapinagini insa ederken, Tasos ve Paros adalarindan, mermer getirtmeyi düsünürler. Ancak, bunun çok pahaliya mal olacaktir. Tam bu siralarda, bir olay olur. Efes’li bir çoban: sürülerini otlatirken, iki keçi; birbiriyle çekismeye baslar. Biri; aniden saldirinca, öbür keçi kenara kaçar ve saldirinin hizini alamayan keçi ise, kayalara toslar. Bu çarpma sonucu; büyük bir kivilcim ile birlikte, kayanin bir parçasi koparak yere düser.

ÇOBANIN ADI DEGISTIRILDI

ORTAYA; esi görülmemis öyle güzel bir mermer çikar ki, çoban bunu görünce, soluk almadan sehre kosar. Bulusunu herkese gösterir ve anlatir. Bu haber, sehirde büyük heyecan yaratir. Mermeri bulan çobanin adi degistirilerek, kendisine “müjde” anlamina gelen, “Evangelos” ismi verilir. ” Evet, bu mermer ocaklari, Efes’den, 9 km. ötede, bugünkü Belevi Köyü yakinlarinda ve Saglik Dagi’nin üst kismindaki Kizilagaç mevkiindeki mermer ocagidir. Efes’teki büyük kamu binalari: çok para ve uzun süre harcanarak insa edilmis. Öncelikle: tas bloklari, ocaklarda kesilerek tasinmis. Hayvanlarin çektikleri tekerlekli arabalara konulan büyük tas bloklari; sonradan isleme atölyelerine getirilmis ve orda çalisan sanatkarlar tarafindan; mimarlarin istediklere biçimlere sokulmus

TORBALI HÂLÂ MERMER YATAGI

GEÇMISTE Efes’in mermerlerinin tedarik edildigi Torbali, bugün de Izmir mermer sektöründe önemli bir paya sahip. Ilçemizde çok sayida mermer fabrikasi ve atölyesi faaliyet göstermekte. Torbali’daki isletmeler Izmir’deki mermer sektörünün yüzde 70′ini olusturuyor. Torbali’da özellikle Kemalpasa yolu üzerinde bulunan mermer fabrikalarinin sayisi gün geçtikçe artiyor. Sayilari 17′yi bulan mermer isletmelerinde yaklasik 2 bin kisi istihdam ediyor. Yaklasik 10 yildir ilçeye Mermercilik Organize Sanayi Bölgesi kurulmasi için mücadele ediliyor.

UNVER: EFES ILE METROPOLIS KARDESLIGININ SIMGESI

1989 yilinda Metropolis kazilari basladiginda Kizilagaç mevkiindeki antik mermer ocaginin da gündeme geldigini ifade eden Ertan Unver “Buradaki mermer ocaginin ilk önce Metropolis’in insasina hizmet ettigi biliniyor. Metropolis kazilarinda büstüne rastlanilan bir ordu komutaninin Efes’li bir prenses ile evlendigi tarihi kayitlarda var. Bu evlilikten sonra Metropolis kentine ait olan bu mermer ocagi Efes tarafindan da kullanilmis” dedi. Mermer ocaginin Efes ile Metropolis arasindaki kardesligin önemli bir simgesi oldugunu ifade eden Unver, “Metropolis kazilarinda gün yüzüne çikarilan ikiz kizlar heykelindeki kizlardan birisi Efes’i ötekisi de Metropolis’i simgeler” dedi.

RECEP MERIÇ: KITABIMDA BAHSETTIM

Ilk Metropolis Kazi Baskanligi yapan Profesör Doktor Recep Meriç Kizilagaç Mevkiindeki antik mermer ocagindan “Metropolis Ana Tanriça Kenti” isimli kitabinda bahsettigine deginerek “Oradaki mermer ocaginin gerek Metropolis’e gerekse Efes Antik Kenti’ne mermer tedarik ettigi biliniyor. Ilk çaglarda Küçük Menderes Nehri’nin tasimacilikta kullanildigi biliniyor. O Madenden kesilen agir mermer bloklarin Küçük Menderes Nehrinden sallarla efes’e tasinmis olmasi yüksek bir olasilik”dedi.