Gönül Birgül Adıgüzel

Boşanmanın çocuklar üzerindeki etkileri

Gönül Birgül Adıgüzel

 

Bazı ailelerde bu hayal gerçekleşir ve bir ömür boyu evliliklerini sürdürürler. Evlilik sorunlarını, karşılıklı saygı, sevgi ve hoşgörü çerçevesinde, bireysel farklılıklarını kabul ederek, sorun çözme becerilerini kullanarak çözüme ulaştırırlar. Bazı aileler de sorunlarına çözüm üretemez ya da eşlerin kişilik özellikleri ve alışkanlıkları nedeniyle çatışmalar çok fazla yaşanır. Bu ailelerde aile içi iletişim yetersiz olabilir, bireysel ve çevresel faktörlere bağlı sorunlar çözümlenemeyebilir. Bu süreç eşleri duygusal ve zihinsel olarak yorar ve yıpratır. Evde sık sık yaşanan kavgalar çocukları ruhsal olarak olumsuz etkiler. Her kavgadan sonra anne ve babasının ayrılacağı düşüncesine bağlı kaygı ve korku yaşamaya başlayabilir. Okul başarısı düşebilir, kaygıları ile baş edemezse kaygı bozukluğu gelişebilir, dikkatleri üzerine çekmek için evde aşırı yaramazlık yapabilir, içe kapanma, dikkat eksikliği, derse odaklanamama, mutsuzluk, depresyon gibi ruh sağlığı sorunları görülebilir.

Sizler de kabul edersiniz ki çocukların bir aile ortamında, anne ve babası tarafından sevgi ve şefkat ihtiyaçlarının karşılanarak büyütülmesi, onların fiziksel ve psikolojik gelişimleri için çok önemlidir. Boşanma hem hukuki hem psikolojik hem de sosyal bir süreçtir. Boşanmanın toplum tarafından hoş görülmediği, toplum baskısının çok fazla olduğu dönemlerde yaşayan atalarımız ve anne-babalarımız bizleri pek çok soruna rağmen sabrederek aile ortamında büyütmeye çalışmışlardır. Mutsuz ve sürekli çatışmalı bir aile ortamında çocukların büyümesi de onların sağlıklı gelişimini engellemektedir. Günümüzde boşanmaya yol açacak haklı nedenleri olan eşler için boşanma kaçınılmaz ve kabul görmektedir. Boşanan ailelerin sayısı artmakta, buna bağlı olarak da parçalanmış aileler ve parçalanmış ailede büyüyen çocuklara daha fazla rastlamaktadır. Şu bir gerçektir ki boşanmanın yükünü en fazla çocuklar çekmektedir. Boşanma çocukların hiç istemedikleri, başlarına gelebilecek en sarsıcı olaylardan birisidir. Onların gelişimlerini ciddi bir biçimde etkileyerek, bir dizi değişikliği de beraberinde getirir. Ailenin parçalanmasına aynı yetişkinler gibi çocuklarda değişik duygusal tepkiler verirler. Boşanan eşler yeterince sorumlu davranmazlarsa çocukta uyum ve davranış sorunları ortaya çıkabilir.

Çocuklar anne ve babanın evliliklerinin sona ermesinde kendilerini suçlu hissedebilirler. Anne ve babasının kendisi yüzünden anlaşamadığını, boşandıklarını zannedebilir. Bu durumda anne ve babanın tutumları çok daha önemlidir. Çocuğa onun bir suçu olmadığı, anne ve babanın arasında sevginin bittiği, onun annesi ve babası olmaya devam edeceklerini, çocuklarını çok sevdiklerini, onu yalnız bırakmayacaklarını, hem annesi hem de babası ile istediği ve ihtiyaç duyduğu her zaman görüşebileceği, birlikte zaman geçirebileceği anlatılmalıdır. Bu konuşmanın eşler boşanmaya “kesin karar” verip, boşanma davası açıp, sonuçlandığında yapılması uygundur. Anne ve babanın birlikte çocuklarla bu konuşmayı yapması onları daha az strese sokacaktır. Çocuğun yaşı ve kiminle yaşamak istediği önemlidir. Eşler bu konuda anlaşamıyorsa, boşanma sürecinde Aile mahkemesi tarafından “Velayet incelemesi” yaptırılarak bir pedagogdan görüş istenir. Eğer eşler kendi aralarında anlaşarak çocukların kimde kalacağına karar verirse, çocuklar bu süreçte anne ile baba arasında tercih yapmak zorunda kalmayacak, psikolojik olarak kendilerini iyi ve güvende hissedeceklerdir. Boşanma sürecinde çocuklar ben şimdi ne olacağım kaygısını yoğun yaşarlar. Anneyi de babayı da yanında görmek ve iletişim kurmak isterler. Her ikisi ile de sevgi ve şefkat ihtiyacını karşılamanın yanı sıra bir aile olma ve bir ailenin üyesi olma ihtiyacını karşılamak isterler. Anne ve babasının ayrılmaması için çaba sarfeder. Boşanma gerçekleşse bile onları tekrar bir araya getirme ve barıştırma hayalleri kurar. Bu hayallerini gerçekleştirmek için hiç bıkmadan tekrar tekrar dener. Çocuğunuzun için eski eşinizle arkadaş olarak ayrılabilmek, çocuğun özel günlerinde bir araya gelmek, çocuk hakkında iletişim kurmak, çocuğunuzun bu dönemi daha rahat yaşaması ve her iki ebeveyni kullanmaya çalışmaması açısından önemlidir.

Ayrılma kararı elbette çocuğu incitir ve bu incinmeyi yok etmek mümkün değildir. Önemli olan çocukların anne ve babalarının evliliklerinin sona ermesini nasıl karşıladıkları, boşanmadan sonra hayatlarını ve ilişkilerini nasıl sürdürdükleri ve çocukları ile ilgilenmeye devam edip etmedikleridir. Ailenin parçalanmasına çocuklar değişik tepkiler verir. Anne ve babanın çocuğun bu duygularını ifade etmesine izin vermesi gerekir. Çocuğa ayrılık sürecinde ve ayrıldıktan sonrada duygularını ifade etme şansı vermezsek daha sonraki dönemlerde çocukta depresyon, bunaltı, kişilik sorunları ve dikkat eksikliği karşımıza çıkabilir.

Boşanmanın en ağır bedelini çocuklarınız öder. Evlilik sorunlarınızı çocuklarınızın yanında tartışmaktan kaçınınız, boşandığınızda çocuk üzerinden çatışmalarınızı devam ettirmeyiniz. Çocuğunuzun her iki ebeveynle birlikte ayrı ayrı zaman geçirmesi gerektiğini unutmayınız. Çocuğunuzun boşandığınız eşinizle görüşmesini engellemeyiniz, eski eşinizi çocuğunuza kötülemeyiniz. En önemlisi de çocukların ağır bedeller ödememesi için evliliğinizi bitirmeden önce lütfen bir kez daha düşünün. Her sorunun bir çözümü vardır. Evliliğinizin yolunda gitmemesinin nedenlerini bir Evlilik Terapistinden yardım alarak gözden geçirebilirsiniz. Evlilik içerisindeki kendiniz ve eşiniz ile ilgili farkındalığınızı artırabilir, sağlıklı bir boşanma kararı alır yada vazgeçebilirsiniz.

Çocuklarınızla birlikte mutlu bir evlilik süreci yaşayacağınız güzel günler dilerim!

Yazarın Diğer Yazıları