Günün sözü “ İnsan insana duvardır;insan insana kapı” Kubilay Kaplan
SALI günü gazetenin bu köşeciğinde “Dükkân değil;mayın tarlası”başlığı altında Torbalı ekonomisini yakından alakadar edenbir konuya temas etmiştik. Orada ilçe merkezinde birbiri ardına açılıp kapanan dükkânların ahvalini sorgulamaya çalışmıştık. Aynı gün bir okurumuzdan bana iletilen elektronik posta, durumun bir boyutunu gözler önüne sermesi açısından önem taşıyor. Elektronik postayı bana ileten adres, Stüdyo Prens olarak kodlandığı için bu okuyucumuzun ismini ve soy ismini bilmiyorum. Ancak bu durum onun bize ulaştırdığı iletiyi buradan paylaşmamıza mani değil.İşte o okurumuzun Torbalı’da açılıp kapanan dükkânlarla alakalı tespitlerini içeren iletisi: “Kubilay kardeşim selamlar, gazetenizin abonesiyim; ayrıca bir şubesi İzmir Bornova’da olan stüdyonun sahibiyim. Bu sabahki köşe yazınızı okudum ve bu konuya parmak basmanız beni sevindirdi. Bu ilçe var olduğundan beri benim sülalemin yaşadığı bir yer.Bende dedelerimin yaşadığı bir ilçeye gelip bir şube açmaya karar verdim ve Cemali Tuncer Bulvarı’nda faaliyetimize başladık fakat gün geçtikçe anlamsız ve balon sözler ile şişirilen kiraları gördükçe açıkçası korktum. Benim Bornova gibi yerde25 yıldır oturduğum dükkânın kirası 1000 TL’dir ve oradaki dükkân, merkezi bir yerde olması, yaya insan kalabalığının ve alışverişinin yoğun yapıldığı kısımda yer alması sebebiyle o kira, böyle bir dükkan için makul bir rakamdır. Fakat Torbalı’da bu potansiyelin yarısı dahi olmayan bir çarşıda gerçekten dudak uçuklatan kira artışları esnafı üzüyor ve yapılan yatırımlar kısa sürede hüsranla sonuçlanıyor. Farkındaysanız marka firmalar bile bu ilçede çok uzun süre varlığını sürdüremiyor. Tıp Merkezi’nin olduğu cadde 2 yıl öncesine kadar çok sönüktü; fakat açılan birkaç iyi mekanla ve buraya gelen markalarla o kısım hareketlendi.Ancakbunu gören dükkân sahipleri o mıntıkadaki kira ücretlerinde korkunç artışlar yaptı. Eeeee şimdi bakın orada açılan mekânların çoğu 2.ci kez el değiştirdi veya kapandı. Şimdi Tıp Merkezi’nin buradan garajın oraya taşınması dedikodusu bile esnafı karamsar düşüncelere daldırdı. Yani konuya geniş baktığımız zaman bir yerleşim mevkiinde bazı dedikodularla başlayan ve “Aaa o 5 bin TL kiraya girmiş; benim dükkânımı 7 bin TL’den aşağı vermem arkadaş” diyen dükkan sahipleri , “acaba?”diye hiç düşünüyorlarmı? Bu esnafın, o dükkân sahiplerine büyük marketlerin ve bankaların verdiği ve fırsatçılık sonucu tavan yapan mekân kiralarını karşılayabilecek konumda olduğunumu sanıyorlar? Yani “ya tutarsa” sözü işte burada geçerli oluyor. Hep umut hep umut, belki Allah yardım ederde, “ yürü ya kulum” der diye çıkılıyor yola. Oysa işlerde önce niyet sonra hesap ve nihayetinde cesaretle ticaret yaparsın ammaaa bu ilçede bu iş git gide yoldan çıkıyor. 3 gün önce çaprazımda 1 ay arayla 2 esnaf kapattı; “neden?” cevabı kendi ağzıyla vereyim: Esnaf kardeşimin, “yok abi bu kiralarla bu düşük potansiyele dayanmak zor daha ucuz bir yer bakacağız”demekteler. Tabi nerede varsa aradıkları o ucuz yer Torbalı’da…Saygılar, hayırlı günler dilerim kardeşim.
Yazarın notu:Evet,Stüdyo Prens isimli okuyucumuzdan bize iletilen elektronik postayı okudunuz.Torbalı’da esnaflık yapmanın ne kadar büyük bir risk taşıdığını ifade eden bir iletidir bu.Okuyucumuza katılmamak mümkün değil.Zira Torbalı’da iyi bir yerde dükkân kiralamak ateşten gömlek giymekle eş değer.Çarşıda öyle dükkân fiyatları var ki,sanırsınız New York’un Manhatten semtindeyaşıyoruz. El insaf.Okuyucumuz Torbalı’daki dükkânkiralarının fahiş olması noktasında haklı.Ama meseleyi sadece dükkân kiralarına bağlamak da doğru değil gibi.Torbalı’da herhangi bir alandadükkân açma işine girişecek olanların piyasayı çok iyi analiz etmeleri gerekmekte. Elbette bu iş onları aşan bir meşgale.O nedenle, Belediye ya da Esnaf Odası gibi kimi kurumların bünyesinde bu işle görevli birimler bulundurulmasında fayda var.Bu,bir tür yatırımdanışmanlığı hizmeti gibi düşünülebilir.Böylelikle diyelim ki,Torbalı’da şarküteri açma niyetinde olan bir yatırımcı,bu merkezlere danışarak yapacağı yatırım hususunda daha sağlıklı karar verebilir. Evet,dükkân kiraları büyük bir engel elbette ancak o kiraları ödemeyi göze alıp üstüne üstlük masraf ederek işletme açmak, hem de piyasa şartlarını bilmeden bu teşebbüse kalkışmak sonu hüsranla biten bir maceraya kapı açmak.
Sarmaşık ticareti aldı başını gitti
Evlerde, bahçelerde süs bitkisi olan sarmaşıklardan değil;Şu sıralar Perşembe pazarında seyyar satıcıların kucaklarında ya da tezgâhlardaarzı endam eden bir yaban bitkisi olan sarmaşıklardan bahsediyoruz. Geçen hafta bir demeti yedi-sekiz liraydı çarşıda. Bu fiyat, zaman ilerledikçe sarmaşıklar da bollaşacağı için daha aşağılara çekilecektir. Ben de çocukluğumdan beri sarmaşık toplamasını çok severim. Köyümüz tam ovanın kalbinde olduğu için Eğerci taraflarındaki gür üzümlerinin arasında sarmaşık toplardık. Bilenler bilir. Sarmaşığı toplaması zevkli ama zevkli olduğu kadar da zahmetlidir. Çoğunlukla dikenliklerin arasında yetiştiği için insana kolay kolay kaptırmaz yakasını sarmaşık. Fakat bundan on sene öncesine kadar sadece bir avuç insanın bildiği ve genelde köylüler tarafından tüketilen bu bitkinin ticareti son zamanlarda aldı başını gitti. Sarmaşık, bir kültür bitkisi değil ve sadece mart ile mayıs ayları arasında hayatını sürdüren kısa ömürlü bir bitki. Bu nedenle bu aylar arasında bir çok insan sarmaşığa hücum ediyor adeta. Aile boyu sarmaşık toplayıp bunları demetledikten sonra ticaretini yapanların olması da bunu gösteriyor. Torbalı pazarına Aydın’dan, Ödemiş’ten, Tire civarlarından sarmaşık getirip satanlar bile var. Evet, şu sıralar biraz pahalı. Zira bahar mevsimi güneşi pek göstermedi bu sene nedenle sarmaşıkların boylanması da gecikti biraz. Âmâ yine de bir demet sarmaşık alıp yemenizde fayda var.Hem son derece faydalı hem de yüzde bin organik.
