Aklımız her konuda bizlere yardımcı olabilecek şekilde yaratılmıştır. Mesela araba kullanmaya, kitap okuyup anlamaya, gözümüzün aldığı görüntüleri yorumlamaya, açlığımızı anlamaya, konuşurken hangi kelimeleri seçmemiz gerektiğine, Kime ne konuşacağımızı seçmeye uygun yaratılmıştır. Hayat yolculuğunda ki davranışlarımızı biraz düşünürsek aklın önemi daha iyi anlaşılacaktır.
AKIL ETMEZMİSİNİZ?
Mesela peygamber efendimiz “insanlarla akıllarının miktarına göre konuşunuz” derken aklımızı bu hususta çok iyi kullanmamız gerektiğine işaret eder. Rabbimizde yüce kitabında “hala düşünmez misiniz, ne kadar az düşünüyorsunuz, akıl etmez misiniz” şeklindeki uyarılarıyla bizlere aklımızı çok ustalıkla kullanmamızı emreder.
Bizleri diğer varlıklardan ayıran en büyük hikmet aklımız olmakla beraber, ondan daha önemlisi aklımızı kullanmada özgür bir iradeye sahip oluşumuzdur. Bundan dolayıdır ki, Rabbimiz yüce kitabında hikmetlerini gözümüzün önüne sererek anlatır, hemen akabinde de bizden “Bu hikmetlerden ders çıkarmamızı” ister.
Aklı kullanma hususunda kime sorsanız, kimi dinleseniz, her akıl sahibi, her konuşan aklını en iyi kullandığını söyler. Kendini beğenmeyen yok gibidir. Hz Âdem’in oğullarından Habil de, Kabil’de kendilerinin akıllı olduğunu iddia etmişlerdi.
Ama birisinin sonu mutluluk, diğerinin sonu pişmanlık olmuştur.
Hz Musa da aklını kullandığını söyledi, Firavunda “Aklımı kullanıyorum” dedi. Ama Firavun aklını kullanmakta hata ettiğini ancak denizde boğulurken anlayabildi.
Hz İbrahim aklını kullandı. “Bu dünya, bu canlılar, bitkiler, hayvanlar sahipsiz olamaz” dedi. Azer, bir peygamber babası olmasına rağmen put yapmakta ısrar etti. Hatta Hz İbrahim kendisine “Babacığım heykeller, kendilerini bile koruyamazken, insanlara ne faydaları olabilir” deyince, aklını çok iyi kullandığına o kadar güveniyordu ki, oğluna “putları küçük düşürücü söz söylemeye devam edersen seni taşlattırırım” dedi.
SİNEĞE YENİLDİ
Nemrut aklına güveniyor, aklını o kadar iyi kullandığını iddia ediyordu ki, Allah’la savaşmaya kalkıştı. Onun bu güveni gücünün bir sineğe dahi yetmediğini gösterdi. Çünkü aklını kullanma kılavuzuna uygun kullanmadı.
Sevgili dostlar! Aklımız mutlaka bize sıfır bir araba gibi rabbimiz tarafından teslim edilir. Şayet bizler aklımızı, rabbimizin bize vermiş olduğu kullanma klavuzuna uygun kullanırsak,ondan en güzel şekilde, en verimli şekilde istifade ederiz. Yoksa trafik kurallarına uymayan şoförler gibi kaza yapmamız kaçınılmaz olur. Onun için aklımızı kullanırken dikkat etmemiz gereken en önemli konu aklımızı nefsimizin esiri yapmamaktır.
Peygamberimiz sav “Aklını kullananın düşmanlığı, aklını kullanamayan cahilin sevgisinden daha iyidir” buyururken aklı, Kur’an ve sünnet birlikteliğinde kullanmamızı işaret buyurur. Mevlana, “Akıl ona derler ki Hakk’ın yaylasında yayılıp onun nimetleriyle beslenmiş olsun” derken, aklı kullanmada Allah ve resulünün çizgisinde hareket etmemizi öğütler.
Şayet biz aklımızı kendi isteklerimiz doğrultusunda kullanıp gerçeği, doğruyu bulabilecek olsaydık, Yüce rabbimiz Kur’anı göndermezdi. “Habibim” (sevgili kulum) dediği hz Muhammed’e bunca cefayı çektirmezdi. Rabbim aklını, Kur’an ve sünnet üzere kullanabilen kullarından eylesin. Hayırlı cumalar.
