11 yıl geçmesine rağmen halen bitmeyen veya bitirilmek istenmeyen bu savaştan Türkiye de nasibini aldı. 2011’den beri aldığımız geçici sığınmacı statüsündeki Suriyeli vatandaşlar bugün ülkede iç huzursuzluk yaratmaya başladı. Sayıları bazı şehirlerimizdeki Türk nüfusunu geçen sığınmacılar hatalı göç politikaları ile ülkenin büyük sorunlarından biri haline geldi. Suriyeli sığınmacılardan sonra ülkemize Afganistan ve Pakistan’dan gelen düzensiz göçmenler ile Türkiye adeta bir mülteci yuvası haline geldi. Herkesin bugünlerde tartıştığı “mülteciler gider mi? Mülteciler gitmezlerse Türkiye’de ne gibi durumlar ortaya çıkar?” gibi soruların cevaplarını arayacağız.
Türkiye’de kaç tane Suriyeli sığınmacı var?
Türkiye’de İç İşleri Bakanlığının tuttuğu kayıtlara göre 3 milyon 754 bin 591 Suriyeli bulunmakta bu Suriyeli mültecilerin 1 milyon 785 bin 690’ını (%47,6) 0-18 yaş arası çocuklar oluşturuyor. Bu veri de bize Suriyeli sığınmacıların ülkemizde de artan sayıda doğum yaptığını gösteriyor. Kayıtlı olmayan verilere göre ülkemizde yaklaşık Suriyeli sayısı 5,3 milyon olduğu yönünde bu sayının içine Afganistan, Pakistan Irak ve İran gibi ülkelerden gelen insanları da dahil ettiğimizde bu sayı 8 milyonu buluyor.
Suriyeli sığınmacılara para yardımı yapılıyor mu?
Türkiye 2015 yılında AB birliği ile yaptığı anlaşma gereğince Suriyeli sığınmacılar için 3 milyar dolar ödenek ve bu ödenek bittiği takdirde bir 3 milyar dolar daha ödenek alacaktı. Türkiye bu ödenekten yalnızca 4.3 milyar dolarını alabildi. AB bu anlaşmada Türk vatandaşları için vize muafiyeti, AB’ye üyelik ve Gümrük Birliği’nin genişletilmesi konusunda vaatlerde de bulunmuştu. Fakat bu sözlerin tutulmamasının yanında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ” Suriyelilere 40 milyar dolar harcadık, evelallah bir 40 daha harcarız!” sözü de Suriyeli sığınmacıların Türkiye’ye mali açıdan ne kadar zorluk yaşattığını gösteriyor. Bu mali durumun yanında artan kira ve ev fiyatları işsizliğin oluşumu gibi faktörlerin artmasında sığınmacıların etkisinin olduğu düşünülüyor.
Suriyeli sığınmacılar önümüzdeki seçimlerde oy kullanabilir mi?
Türkiye’de pek yaygın olan bir yanlış da sığınmacıların oy kullanabilmesi yönünde. Anayasamızda oy kullanmak için sunulan birinci şart Türk vatandaşı olmaktır. Geçici koruma Statüsünde olan Suriyeli sığınmacılar vatandaşlık alamadıkları takdirde oy kullanamazlar fakat son yıllarda ülkemizde vatandaşlık almak kolaylaştı. 250 bin dolar tapu karşılığında ve bu tapunun 3 yıl satılmaması şerhi ile kolayca Türk vatandaşı olunabiliyor. Bu da ilerdeki seçimleri etkiler mi hep beraber göreceğiz.
Sayıları 10 milyona ulaşacak olan bu düzensiz göçmen ve geçici sığınma statüsündeki insanlar evlerine dönebilirler mi?
Uluslararası koruma kanununa göre Türkiye’de sınır dışı edilmek isteyen göçmenler gidecekleri ülkede şu durumlarla karşılaşmamalı:
- a) Sınır dışı edilecekleri yahut gönderilecekleri yerde işkenceye, insanlık dışı veyahut onur kırıcı ceza veya muameleye tabi tutulup tutulmayacağı,
- b) Irkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi fikirleri dolayısıyla hayatının veya hürriyetinin tehdit altında bulunup bulunmayacağı
Geçici sığınma statüsündeki Suriyeli vatandaşlar ülkelerinde tehtid unsurları ortadan kalktığı zaman ülkelerine dönmeleri konusunda Uluslararası Hukukta bazı kararlar mevcut Suriye’de tekrardan hükümet kuran ve seçimle işbaşına gelen Beşer Esat vatandaşlarını ülkelerine geri çağırdı. Bu sebeple yukarıdaki maddeler Esat’ın daveti üzerine geri dönüşleri koşulu sağlanmış bulunmaktadır. Afganistan ve Pakistanlı mültecilere gelirsek onların ülkeye düzensiz ve kontrolsüz bir şekilde İran’ı geçip sınırlarımıza girmesi kanunlarda doğru karşılanabilir bir hüküm değil.
Değerlendirme
Bu yazımda mültecilerle ilgili kafalarımızı karıştıran birkaç soruya değindim. Ülkemizin geleceğinde etkili olacak olan Suriyeli sığınmacıların ülkemizde kalacak mı yoksa gönderilecek mi kararı daha çok fazla tartışılacak gibi görünüyor. Kendi fikirlerime gelecek olursam ülkemizdeki mültecilerin ülkelerine dönmesi ırkçı veya acımasızca alınan bir karar değil. Bölgede isteği olan ülkelerin zorunlu ve zorla göç ettirdiği bu insanlardan arındırılan boş bölgelerde bir terör devleti kurma amaçları var. Bu terör devleti ülkemizin geleceği için büyük sıkıntılar oluşturabilecek düzeyde olabilir. Bunlardan farklı olarak kültürümüze alışmak istemeyen kendi kültürünü bize benimsetmeye çalışan milliyetçi Araplar Türkiye’de yaşayan Türklerin rahatsız olduğu en büyük konulardan birisidir. Son zamanlarda haberlerde görmüş olduğumuz Arapların Türklere daire satmaması hastanelerde doktorlara biz Türkçe değil siz Arapça öğreneceksiniz gibi sözleri bu ülkede 7 yıllık misafirlerin söylememesi veya yapmaması gereken eylemler olduğunu düşünüyorum. Üstelik Suriye’de savaş bitmiş ve Esad yeni anayasaya yemin ettiği halde Suriyeli sığınmacıların burada kalması çok doğru olmaz. Afgan ve Pakistanlılara gelecek olursak onların İran’ı geçip ülkemize ulaşması Uluslararası Hukuka aykırı bir durum mülteciler nasıl bugün bizden Yunanistan’a gitmesi yasaksa İran’da bir olağanüstü durum çıkmadığı takdirde Afgan ve Pakistanlıların da ülkemize gelmesi doğru olmaz. Gelecek bize ne gösterir bilemeyiz fakat ülkemizin bekası için ülkemizin son yıllarda atacağı adımlar çok fazla önemli çok riskli bir virajdan geçiyoruz umarım ülkem için en iyisi olur.
