Zam yağmuru son bulmuyor

Son günlerde hem TL’nin dolar ve Euro karşısında yaşadığı rekor değer kayıpları hem devam eden çip krizi, son bir yılda yüzde 20-35 aralığında zamlanan otomobil fiyatlarına yeni zamlar getirecek. Döviz kurundaki yeni rekorlar 1 Kasım’dan itibaren otomobil fiyatlarını en az yüzde 5 artıracak. ÖTV matrahına takılacak araçlarla birlikte fiyatların bir anda 60 bin TL birden artabileceği belirtiliyor. Şimdiye kadar yüzde 10’luk zamma yol açan çip krizi ise 2022 sonuna kadar toplam yüzde 35’lik zam yaratabilir. Söz konusu zamların 1 Kasım’dan itibaren her ay iki kez yapılması ihtimali olduğuna işaret eden sektör temsilcileri, TL’deki rekor değer kayıplarının bu yılın son çeyreğinden 2022’nin ilk 2-3 aylık dönemine kadar araç fiyatlarını toplamda yüzde 30’a kadar artıracağını kaydetti.

ÇİP KAYNAKLI ZAM TOPLAM YÜZDE 35’İ BULABİLİR

Otomotiv sektörü temsilcilerinden aldığımız bilgiye göre, son bir yılda araç fiyatlarında yaşanan artışta çip krizi kaynaklı zam en az yüzde 10 oldu. Buna göre, çip krizinin araç zamlarındaki payının bir yıl içerisinde yüzde 35’leri bulabileceği ifade ediliyor. Sorunlara bütüncül bir gözle bakıldığında hem çip krizinin araç üretiminde ve tedariğinde yarattığı sorunların hem alüminyumdan çeliğe yükselen ham madde fiyatlarının üretim maliyetlerini artırmasının fiyatlarda etkili olduğu görülüyor. Buna yurt içinde yüksek kur ve yüksek enflasyonun da eklenmesi, otomobil fiyatlarında yeni zamlar yaratıyor.

KRİZ SADECE ÇİPTE DEĞİL

Toyota Sonkar Genel Müdürü Aykan Ceylan, krizin yalnızca çip kaynaklı olmadığına vurgu yaptı.  “Sektörde çip krizinin yanı sıra ‘fiyatlar artacak krizi’, ‘bayilerin gelecek yılı planlayamama krizi’ var. Tam bir kaos diyebiliriz” diyen Ceylan, kaos olarak nitelendirdiği bu durumu şöyle özetledi: “Araç fiyatlarının daha da artacağından korkan vatandaş, alım gücünü zorlayarak mevcut seviyelerden araç satın almak için bize başvuruyor ve aracın gelmesini bekliyor. Çip krizinden dolayı ise otomobiller üretilemiyor ve gelemiyor. Bizim ise 2022’nin siparişini kasım ayında vermemiz lazım. Ancak üretici firmaya ne kadarlık sipariş vereceğimizi şaşırdık. Talep var, çok mu sipariş verelim; kur rekor kırdı fiyat artacak talep düşecek az mı verelim? İki arada bir derede kaldık.”

FİYATLAR 50-60 BİN TL BİRDEN ARTACAK

Otomotiv sektörü, asıl araç zamlarının ise ÖTV matrahı kaynaklı olacağına işaret ediyor. Aykan Ceylan, “Kritik nokta yüzde 50’lik dilimin altındaki araçların hızla yüzde 80’lik dilime çıkacak olması. Yüzde 50’lik dilimde araç kalmadı, hızla yüzde 80 dilimine geçtiler. Asıl zam da buradan kaynaklanacak. Yüzde 50 ÖTV diliminden yüzde 80’e geçen aracın fiyatı astronomik artmış olacak” dedi. Ceylan, “Araç ÖTV matrahına takılacağı için fiyatı 50-60 bin TL birden artacak” diye konuştu.

‘SATIŞLAR DURMA NOKTASINA GELİR’ KORKUSU

Ceylan’ın verdiği bilgiye göre, sektörün giderleri son bir yılda, elektriğinden yedek parçasına kadar tüm kalemlerde ortalama yüzde 41 arttı. Ceylan, araç fiyatlarının ise bir yılda yüzde 35 zamlandığını söyledi. Ceylan bu yüzden, ağustostan sonra araç satışlarında görülen hareketliliğin, TL’nin rekor değer kayıplarından sonra gelecek zamlarla ve araçların ÖTV matrahına takılmasıyla yeniden dibi görebileceğine işaret etti.

EN UCUZ ARAÇ 185 BİN TL

Ceylan ayrıca, sıfır otomobillerin vergili vergisiz fiyatını da kıyaslayarak şu bilgileri verdi: “Diyelim ki arabanın gelişi 145 bin lira ve yüzde 50 ÖTV’ye tabi. Buna 1300 lira nakliye parası ekleniyor. ÖTV matrahıyla birlikte aracın fiyatı 250 bin liraya kadar çıkıyor. Geçen yıl en ucuz, küçük, B segmenti bir araç 120 bin liraya alınabiliyordu. Bu yıl en ucuzu 185 bin lira. 2008 Ekim’de benzinli bir aracın fiyatı ortalama 117 bir TL iken bugün aynı aracın 2021 modeli 260 bin TL.”

ERDOĞAN YENİ VERGİ ORANLARI ÇIKARABİLECEK

Öte yandan, Meclis’te kabul edilen düzenlemeye göre Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “tütün ürünlerinin” ve ” araçların” özel tüketim vergileri (ÖTV) ile oranlara esas ÖTV matrahlarının alt ve üst sınırlarını üç katına kadar artırabilecek. Söz konusu yetkilerin Cumhurbaşkanında 2016’dan beri var olduğu biliniyor. Değişen hususun ise matrahın dışında dilimler belirleme yetkisi olduğu belirtiliyor. Buna göre Erdoğan, yeni bir vergi oranı çıkarabilecek. SEHER GÖÇEN